Matematiğin Bilimdeki Yeri

Matematiğin Bilimdeki Yeri

Matematik, insanlık tarihinin bilinen en eski bilimlerinden biridir. Eski tarihte matematik, sayıların ve şekillerin ilmi olarak tanımlanırdı. Matematik zaman içinde diğer bilim dallarınında olduğu gibi büyük bir gelişme gösterdi ve kısa tanımlaması mümkün olamayacak bir duruma geldi. Modern ve teleskobik astronominin kurucularından Galileo Galileo ‘’tabiat matematik dilinde yazılmıştır’’ sözünden anlaşılacağı gibi matematik bir sanat gibidir ve matematikçilerin büyük çoğunluğu da bu sanatı icra ederler.

İnsanların hayatlarını kolaylaştıran matematiğin günlük yaşamda da çok önemli bir yeri ve önemi vardır. Modern bilimin insanların hizmetine sunduğu ve günlük hayatta kullanılan dijital saatler, televizyon, cep telefonu, bilgisayar, otomobiller, ısıtma sistemleri, her tür medya cihazı vb. insanların hayatını kolaylaştıran şeylere örnek olarak verilebilir. Matematik diğer bilim dallarının da gelişmesini sağlar. Diğer bilim dallarında karşılaşılan problemlerin çözülmesinde matematiksel bir sistem oluşturulup bu sistem yardımıyla problemlerin çözümü sağlanmaktadır. Örnek olarak:

* Sağlık alanında kullanılan cihazlarda örneğin EEG cihazlarında Fourier Teorisinin önemli bir yeri vardır.

* 17. yüzyıl başlarında, gökcisimleri yörünge hesapları sırasında, mevcut matematik bilgiler, astronomlar için yeterli olmamıştır. Netice itibariyle de, astronomların zorlamaları sonucu, matematikçiler tarafından, diferansiyel denklem kavramları ortaya konmuştur.

Matematik, insan aklının yarattığı en büyük ortak değerdir. Evrenselliği onun gücüdür. Çağları aşarak bize ulaşmıştır. Bütün bilim dallarının temelinde matematik vardır. Bu neden den matematik olmadan diğer bilim dalları kullanılamaz. Mantık ve matematiksel düşünce ile felsefe ve psikoloji, müzik aletlerinin seslerinin tiz ve kalınlığının tespit edilmesinde matematik hesap, astronomide matematik, bilgisayar bilimlerinde, hukuk bilgilerinde matematik düşünce, tıpta ve biyolojide matematik istatistik ve bir sürü burada sayamayacağımız kadar çok alanda matematik tarih boyunca hep kullanılarak bugüne gelinmiştir.

Matematik diğer pozitif bilimlerin gelişimini sağlar. Matematiğin diğer bilimlerle olan başka bir ilginç özelliği de; diğer bilim dallarınında matematiğin bugünkü ileri seviyelere çıkmasında etkisi olmuştur.

Fen bilim dallarından; fizik, kimya ve astronominin varlığı düşünüldüğünde, bu bilimlerde temel özellik, gözlem ve deneye dayalı, aynı zamanda da ölçülebilir olmasıdır. Oysaki matematik, soyut bir bilim olmakta ve temel konusu da sayılar ve çevremizde gördüğümüz şekillerdir.

Matematiğin öteki bilimlerden farklarını ise, şu şekilde sıralamak mümkündür:

Matematikte sembol ve şekiller kullanılır, uygulama alanı geniş, soyut ve kesin sonuç esasına dayanır, kesin kanunları vardır, kendisini devamlı yeniler, öteki bilimlerde yapılan çalışmaları kanuniyet halinde ifade edilebilir duruma getirir, var olanı inceler, kesin sonuç verir, birbirine bağımlı olarak sürekli gelişme gösterir ve gelişmeleri birbirini tamamlar. Özellikle; fizik, kimya ve astronomi gibi, müspet bilimleri, yani fen bilimleri söz konusu

olduğunda, bu bilimlerin hem temelinde ve hem de bugünkü ileri duruma gelmelerini hazırlayan faktörlerin başında matematik vardır. Bunlar matematiği diğer bilimlerden ayıran faktörlerdir.

Sonuç olarak matematik, insan aklının yarattığı en büyük ortak değerdir. Evrenselliği onun gücüdür. Çağları aşarak bize ulaşmıştır. Çağları aşarak, yeni kuşaklara ulaşacaktır. Büyüyerek, gelişerek, insanlığa hizmet edecek; her zaman taptaze ve doğru kalacaktır.

Yrd. Doç. Arif AKKELEŞ

Doğu Akdeniz Üniversitesi, Matematik Bölümü